Gezellig én gezond stoken? Zo doe je het

Verwarmen met hout is gezellig. Veel mensen genieten van het knetterende vuur en de warme sfeer. Maar wist je dat houtrook schadelijk kan zijn voor je gezondheid en die van je buren?

Gelukkig kan je met een paar goede gewoontes de rook beperken, gezondheidsrisico’s verminderen én brandhout besparen. Goed voor jezelf én voor het milieu!

Houtstook: slecht voor de luchtkwaliteit

In Vlaanderen komt 42% van het fijn stof (PM 2,5) in de lucht van houtverbranding in woningen. Ook roet uit houtkachels vervuilt de lucht en versnelt de klimaatopwarming. Hoe ouder het toestel, hoe slechter de verbranding en hoe meer schadelijke stoffen er vrijkomen.

Nieuwe kachels stoten minder fijn stof uit, omdat ze aan strengere regels moeten voldoen.

Workshop over houtverbranding

In 2023 organiseerde Lievegem samen met Logo Gezond+ een workshop over houtstook. Tijdens dit infomoment leerden deelnemers hoe ze beter en gezonder kunnen stoken. Je kan de presentatie en een praktische gids hieronder herbekijken.

Toch stoken? Stook slim

Heb je geen ander verwarmingssysteem? Of gebruik je je houtkachel af en toe voor de gezelligheid? Let dan goed op hoe je stookt.

Met deze tips bescherm je jezelf én je omgeving:

Verbrand uitsluitend onbehandeld en droog hout

Het is verboden om geverfde, geverniste of andere bewerkte houtproducten verbranden. Dat geldt ook voor samengestelde houtproducten zoals triplex, spaanplaat, vezelplaat of gelamineerd hout. Bij verbranding van dit houtafval, komen er namelijk zeer schadelijke stoffen vrij. Je kan dit houtafval gratis naar het recyclagepark brengen.

Gebruik uitsluitend droog hout (minder dan 15% vochtgehalte) dat op maat van je kachel gekliefd is. Met een vochtmeter kan je checken of jouw hout niet te vochtig is.

Heb je een pelletkachel? Koop dan kwalitatieve en duurzame pellets, en bewaar ze op een droge plaats. Koop pellets met het DINplus of ENplus kwaliteitscertificaat en het FSC- of PEFC duurzaamheidslabel. Koop bij voorkeur lokaal geproduceerde pellets.

Stook niet op dagen met weinig wind of een slechte luchtkwaliteit

In de winter informeert de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) je op welke dagen je het best niet met hout verwarmt. Dit zijn dagen dat er te veel fijn stof in de lucht is. Ook op mistige en windstille dagen is het beter om geen hout te verbranden. In deze weersomstandigheden waait het fijn stof niet weg en stapelt de luchtvervuiling zich snel op in en rond je woning.

Wil je zelf opvolgen wanneer de luchtkwaliteit niet goed is en je dus best niet stookt met hout? Installeer dan de BelAIR app of check deze website van de VMM.

Zorg voor een voldoende hoge schoorsteen die goed trekt

Vuur heeft zuurstof nodig. Een schoorsteen zuigt lucht aan en verwijdert de verbrandingsgassen. Dit werkt enkel goed als je schoorsteen voldoende hoog boven de nok van jouw dak en aanpalende gebouwen uitsteekt.

Voorkom schouwbrand: laat je schoorsteen schoonmaken

Stook je regelmatig? Hou er dan rekening mee dat er roetaanslag en andere verbrandingsresten in je schoorsteen blijven hangen. Die kunnen gemakkelijk vuur vatten en een schouwbrand veroorzaken. Daarom laat je best een keer per jaar de schoorsteen reinigen door een professionele schoorsteenveger. Is je schoorsteen aangesloten op een stooktoestel met hout of houtpellets voor je centrale verwarming? Dan ben je verplicht de schoorsteen jaarlijks te laten reinigen.

Zo maak je veilig en snel een vuur aan

  • Maak je kachel niet aan met reclamefolders of krantenpapier. Ze bevatten inkt en andere schadelijke stoffen. Gebruik wel aanmaakhoutjes of natuurlijke aanmaakblokjes; deze bevatten minder schadelijke stoffen dan brandspiritus of paraffineblokjes.
  • Gebruik de omgekeerde aanmaakmethode. Zo komen er minder schadelijke stoffen vrij.
    • Zet de luchttoevoer van je kachel volledig open.
    • Plaats dikke blokken hout kruislings over elkaar.
    • Stapel hierboven kleinere blokken hout.
    • Laat voldoende ruimte tussen de blokken en de wanden van het toestel en vul de verbrandingskamer niet meer dan de helft.
    • Leg het aanmaakmateriaal bovenop het gestapeld hout en steek het aan.
    • Sluit dadelijk de deur van het toestel.
  • Zodra het vuur goed brandt, verminder je de luchttoevoer, maar zet deze niet helemaal toe. Als vuur te weinig zuurstof krijgt, is de verbranding slecht en bevat de rook meer schadelijke stoffen.
  • Wil je extra hout toevoegen, plaats dan minstens 2 houtblokken per keer in de kachel om te vermijden dat je te vaak de deur moet openen. Wacht ook niet tot de vlammen verdwenen zijn om hout toe te voegen.
  • Warm genoeg? Laat dan het vuur op een natuurlijke manier uitbranden. Zet de luchttoevoer volledig open zodat het hout volledig op kan branden. Sluit pas daarna de luchttoevoer van je toestel af om warmteverlies te voorkomen.
  • Twijfel je of je goed of fout stookt? Kijk naar je schoorsteen: als de rook uit je schoorsteen wit of vrijwel onzichtbaar is, ben je goed bezig. Donkere rook is een alarmsignaal. Dit duidt op slechte verbranding, onvoldoende trek of de foute brandstof (bewerkt, onzuiver of nat hout).